środa, 20 listopada 2013

Wędrówki z Jakubem Wędrowyczem

               Dziś nie o alkoholu dosłownie ale o panu co się zowie Jakub Wędrowycz , jest egzorcystą amatorem, bimbrownikiem i menelem w jednym. Pochodzi on z Wojsławic, malutkiego miasteczka na samym krańcu województwa lubelskiego w powiecie chełmskim. Mieszkali w  nim prawosławni , żydzi i katolicy. Do tej pory stoi w niej synagoga, cerkiew i kościół rzymskokatolicki. W drzewie genealogicznym Jakuba W. można odnaleźć wyznawców każdej z tych religii :)
             
                Bystry czytelnik sam wyciągnie wiele pożytecznych rzeczy o tym miasteczku z samych książek o Jakubie Wędrowyczu, więc przedstawię tu fakty o których nie wiecie a boicie się zapytać :)

1440 - Lokalizacja miasta na prawie magdeburskim , średniowieczny układ parceli zachowany do dziś.

1445 - Pierwsza wzmianka o Żydach wojsławickich, żyli na tym terenie przez niemal 500 następnych lat...

Połowa XV w. - budowa zamku, drewnianego kościoła i klasztoru dominikanów.

1497 - Na zamku w Wojsławicach zatrzymuje się Wielki Mistrz Krzyżacki Jan von Tiefen w drodze na wyprawę wołoską. Towarzyszący mu Polacy kwaterują w klasztorze.

1518 - istnieje młyn do mielenia słodu i zapewne browar :)

1570 - Epidemia dżumy

1672 - Szwedzi zdobywają miasteczko, palą kościół. Po wojnie właściciel przebudowuje go nadając charakter barokowy.

1687 - W miasteczku powstaje zakon karmelitów.

1761 r. - przybycie do Wojsławic sekty frankistów i upozorowanie mordu rytualnego. W wyniku procesu skazano na śmierć przez poćwiartowanie rabina i 4 innych "starszych" - przedstawicieli gminy żydowskiej. Katarzyna z Potockich Kossakowska buduje dworek dla Chanełe Frankowej, żony przywódcy sekty, więzionego w tym czasie w Częstochowie. (dworek został spalony w czasie walk partyzantów z Niemcami w 1944 r.) Dochodzi do wygnania ortodoksyjnych żydów, a nie wykluczone, że i do pogromu. Z wypadkami tymi wiązana jest nazwa wąwozu Szubienica. Jan Krystyjańczuk podaje informację ze w swoim testamencie kasztelanowa rzucała klątwę na tego: "kto Wojsławice odziedziczy a Żydów do miasta wpuści". Niewykluczone ze zostali oni poćwiartowani na rynku miejskim w Krasnymstawie, na wprost mojego okna hehe.

1762 r. - budowa pięciu kapliczek na drogach wylotowych fundacji Marianny Daniłłowiczowej. Według legendy Kapliczki mają strzec miasta przed klątwą rzuconą przez rabina skazanego na poćwiartowanie.
W roku 2005 trakcie prac drogowych pod kapliczką św Floriana odkryto masowy grób, prawdopodobnie ofiar epidemii czarnej ospy.


1771 - Budowa nowego murowanego budynku cerkwi unickiej pw. św. Eliasza Proroka. To w tej cerkwiewnej dzwonnicy Jakub brał udział w konkursie picia wódki po schodach :)

1779 - W Wojsławicach powstaje winnica.

1779 - W pożarze miasta zniszczona zostaje cerkiew św. Onufrego. Pożar pustoszy znaczną połać miasta.

1780 - Nową właścicielką Wojsławic zostaje Humbelina Kurdwanowska z Potockich. Odbudowuje miasto, zaprasza Żydów do ponownego osiedlenia się w Wojsławicach. Odbudowuje kahał i synagogę. Być może z tego okresu pochodzi budynek chederu zachowany do dziś
1783 - Humbelina Kurdwanowska umiera na zamku w Wojsławicach, zamek popada w ruinę i w 1819 roku dozorca miast Badkowski zaleca wybrukowanie rynku gruzem " ze starego zamczyska". Ołtarz z kaplicy zamkowej zostaje przeniesiony do kaplicy przy kościele parafialnym.

1790 - Dobra Wojsławickie kupuje kasztelan chełmski, Wojciech Poletyło, a po nim spadkobiercy - syn Alojzy, wnuk Leopold.  Jako właściciel wsi figuruje także Tytus - brat Wojciecha. Potomkowie Wojciecha używają nazwiska Poletyłło i prawdopodobnie nielegalnie tytułu hrabiowskiego. To nazwisko można cżęsto spotkać w opowiadaniach o Jakubie i nie darzy on je sympatią :)

1827 - Poletyłło uruchamia browar, gorzelnie i fabrykę sukna.

1834 - W pożarze płonie pałac Poletyłłów, często występujący w książkach.

1869 - Utrata praw miejskich.

1879 - Browar w Wojsławicach wytwarza rocznie 514 wiadra piwa.

1890 - Budowa nowej synagogi




1905 - Wzniesienie pomnika na cześć Aleksandra II, napis na cokole " Błagoditielu - narod"  wyraża wdzięczność chłopów za zniesienie pańszczyzny. W tym czasie w Wojsławicach istnieje już posterunek carskiej policji - do jej zadań należy m.in.  ochrona pomnika przed "wdzięcznym ludem". W 1918 roku na tym samym cokole staje pomnik Tadeusza Kościuszki.  To z tego pomnika Jakub Wędrowycz podróżuje w czasie !!!!Fotki sam robiłem.


 


















1923 - Likwidacja browaru.

1936 - Prąd w Wojsławicach :)

1944 - Bitwa o Wojsławice. Jakub zapewne brał w niej udział.

1954 - Zostaje rozebrany pałac Poletyłłów, występuje on w kilku opowiadaniach. Z pozostałego gruzu został wybudowany Dom Kultury.

2006 roku w lipcu pierwsze Dni Jakuba Wędrowycza :)

2013 - Budowa nowego ratusza, zdjęcie sam niedawno zrobiłem





A teraz parę zdjęć Wojsławic sprzed lat gdy Kubuś był jeszcze mały. 






Miejscowość Stary Majdan oddalona jest parę kilometrów od Wojsławic i tu autor na tle tablicy.






Zainteresowanych odsyłam też na ciekawą stronkę









Brak komentarzy:

Prześlij komentarz